Kapiteni

Pak vite me pare, mora nje telefonate nga nje prej pacienteve te mi qe dukej teper e shqetesuar.
"Babai ka dhimbje ne kraharor. E di qe po i vjen nje atak kardiak. Refuzon te shkoje ne spital. Cfare duhet te bej?"
"Nese refuzon eshte e drejta e tij" ju pergjigja, " por me lini te flas me te".
Nje ze i ashper u degjua ne linje "Doktorr, sme bind dot, mos u lodh kot. Shko e luaj golf"

250

Krahasuar me oksigjenin, monoksidi i karbonit lidhet 250 here me mire me hemoglobinen.

Kristali i Syrit

Nje opacitet i vogel i tij do te çonte ne imazhe te perthyera e te çuditeshme dhe po te kishte minimumin e ngjyres do te thithte driten duke na penguar perceptimin e disa hijeve.

Syri

Diabeti

Kur ushqehemi, nje pjese e ushqimit kthehet ne glukoze (sheqer), nga e cila perftohet energji ne qelizat e trupit tone. Insulina, nje hormon i prodhuar nga pankreasi (organ ne trupin tone), ndihmon glukozen te futet ne qeliza.

Matja e Glicemise
(Imazhi: Public Domain (CC0))

Harta e Pare Komplete e Epigjenomes

Studime krahasuese mes qelizave te ndryshme kane bere te mundur dallimin e nje skeme te re metilimi te ADN-s qe ngjan me ate qelizave staminale (burimore) dhe qe mund te shpjegoje se si arrijne te mbajne gjendjen e tyre pluripotente.

Niveli i Kontrollit te Epigjenomes (foto ClearScience)

2.5

2.5 cm eshte diametri i jashtem i aortes , arteria me e madhe e trupit te njeriut.

Karnitina dhe Sistemi i Saj - Elementet Perberes

Ne vitin 1905 u zbulua nje strukture qe mori emrin karnitine. Ne vitet qe pasuan, kjo strukture tregoi qe ishte themelore ne funksionimin e mitokondrive dhe reaksioneve qe ndodhnin ne brendesi te tyre.

Nese do paraqisnim nje karte identiteti per kete strukture do perfshinte keto elemente:

Struktura e Karnitines (Imazhi: MarinaVladivostok/WikimediaCommons/Open Domain CC0)

Goditjet ne Tru dhe Menyrat e Trajtimit

Goditje ne tru do te thote humbje e shpejte e aftesise se funksionit te trurit per shkak te nderprerjes se furnizimit me gjak. Prandaj keshilla eshte kjo; nese shikoni nje njeri qe peson goditje ne tru, lajmeroni menjehere per ndihme mjekesore. Shenjat paralajmeruese te goditjes ne tru shpesh shfaqen papritur. Nder to perfshihen veshtiresi ne te ecur, dobesi veçanerisht ne njeren ane te trupit, veshtiresi ne te pare dhe ne te folur.

Nje Lufte e Perditshme

Ishte vizita e kontrollit pas 6 muaj terapi. Ne kete pike protokolli i studimit kerkonte qe te ndalej terapia dhe te vleresohej per 6 muajt e ardhshem.

Zigota dhe Sistemi Imunitar i Nenes

PYETJE

Pse zigota nuk sulmohet nga sistemi imunitar? Pse nuk konsiderohet si diçka e huaj nga sistemi imunitar i nenes?

Fetusi

4

4 eshte numri i molekulave te oksigjenit qe çdo molekule hemoglobine mund te lidhe ne strukturen e saj.

50.000

50.000 eshte numri i perafert i qelizave qe zevendesohen çdo sekond ne trupin e njeriut me ane te procesit te mitozes.

Enfizeme Bolloze dhe Pneumotoraks

Enfizeme Buloze dhe Pneumotoraks (Imazhi: Ilir Halili)

Pacient mashkull, 68 vjec, shtruar ne repartin e kirurgjise si pasoje e nje pneumotoraksi spontan. Per te larguar ajrin nga zona e pneumotoraksit u vendos nje drenazh. Nga menyra e funksionimit te drenazhit, vihej re qe pneumotoraksi komunikon me rruget ajrore qendrore.

Anamneza - Elementet Perberes

Pasi qe kemi permendur se ç'eshte anamneza [1] dhe se çfare rendesie ka ajo ne klinike, flasin tani per disa nga elementet perberes te saj dhe shpjegojme shkurtimisht se cfare rendesie kane ato.

Nje Vezhgim mbi Gjenetiken

Gjenetika eshte nje shkence relativisht e re me nje histori afersisht 100 vjecare. Edhe pse eshte e tille, ka pasur nje zhvillim mjaft te shpejte dhe ka arritur nje nivel shume te larte. Me njohjen e struktures se ADN-s, zhvillimi i kesaj shkence kaloi ne nje faze tjeter qe i dha nje shtyse mjaft te madhe. Zbulimi i ADN-s cilesohet si nder zbulimet me te medha te shekullit 20, jo vetem sepse plotesoi nje hapesire mjaft te gjere qe ekzistonte deri ne ato momente por edhe per aplikimet qe pasuan kete zbulim. 

Monedhe angleze qe perkujton 50 vjetorin e zbulimit te ADN-s
(Imazhi: Anders Sandberg/Flickr/CC-BY-2.0)

Kanceri dhe Femijet

Kur nje femije diagnostikohet me kancer, mund te jete gje e frikshme dhe ne te njejten kohe edhe turbulluese per prinderit dhe per femijen. Gjithsesi, fale perparimeve te bera kohet e fundit  me ilacet e kancerit dhe trajtimin e tij, 80% e femijeve me kancer jetojne deri ne moshe te madhe.

650

650 gram eshte mesatarisht sasia e fosforit ne trupin e njeriut.

100.000.000.000

100.000.000.000 eshte numri mesatar i qelizave ne trupin e nje njeriu te rritur.

Anamneza: Kontakti i Pare Mjek-Pacient

Flasim per kontaktin e pare mjek- pacient, fillimi i nje rruge qe do te shohe keto 2 protagoniste te nderveprojne per te gjetur ate qe e shqeteson pacientin. Ky kontakt i pare merr emrin anamneze.

4.7

4.7 litra ne minut eshte sasia e gjakut qe pompon zemra.

Trajtimi i Femijeve me Sinuzit

Sinuziti tek femijet me simptoma respiratore eshte i rralle, por , ne ata qe kane sinuzit, trajtimi me antibiotike mund te permiresoje rezultatet.

1.4

1.4 kg eshte pesha mesatare e trurit te njeriut.

Nje Veshtrim mbi Qelizen

Trupi i njeriut fillon nga nje qelize e vetme qe quhet zigote. Zigota eshte rezultati i bashkimit te dy gameteve, atij mashkullor (spermatozoidit) dhe atij femeror (ovocitit). Ajo eshte nje qelize e afte te kthehet ne çdo lloj qelize tjeter ( qelize totipotente).  Gjate ndarjeve qe zigota i nenshtrohet, ajo transformohet ne qeliza me te diferencuara te cilat nuk kane me aftesine per tu kthyer ne çdo lloj qelize por ne nje grup qelizash te caktuara (qeliza pluripotente). Keto qeliza grupohen ne 3 shtresa qe quhen ektoderme, mezoderme dhe endoderme nga ku do formohen edhe organet e ndryshme.

Zigota

43

43 cm eshte gjatesia e kockes me te gjate te trupit te njeriut, femurit.

10.000

10.000 litra eshte afersisht sasia e ajrit qe futet ne mushkerite e njeriut çdo dite.

30.000

30.000 eshte afersisht numri i gjeneve ne gjenomen e njeriut. Deri para perfundimit te Projektit Gjenoma Njerezore mendohej te ishin 100.000.

Shenime nga e Kaluara

nje burre...u kap nga nje dhimbje ne krah te majte dhe pastaj ne krahun e djathte... pas ketyre doli nje tumor ne pjesen e siperme te kafazit te kraharorit...ju urdherua te mendonte seriozisht per largimin nga kjo bote e vdekshme qe tani gjendej fare prane dhe ishte e paevitueshme.

J.B.Morgagni, 1761

"Historia e perserit veten. Ndoshta keshtu je me i vemendshem"

(Quavo)

Mbi Emrat e Semundjeve - Pjesa 2

Ne kete pjese te dyte te origjines se emrave te semundjeve do te njihemi me 2 personazhe te tjere, ate te Thomas Hodgkin dhe Xhejms Parkinson.

10 Gjera qe nje Pacient me Azem Duhet te Dije

(* Departamenti i Semundjeve te Frymemarrjes, Poliklinika Umberto I , Rome)

Edhe pse studimet klinike kane treguar qe kontrolli i azmes bronkiale eshte i arritshem ne shumicen e pacienteve [1] , ne jeten reale ky objektiv eshte shume i larget [2,3]. Arsyet mund te jene te shumta, por dihet qe mosndjekja e terapive nga ana e pacientit eshte nje nder shkaqet kryesore te moskontrollimit siç duhet te azmes [4]. Nje njohje me e mire nga ana e pacientit te pikave kyce te semundjes mund te kete nje rol te rendesishem ne permirsimin e ndjekjeve te terapive. Eshte ky qellimi i "Planit te Edukimit te Pacientit" (PEP).

Semundja e Parkinsonit - Pjesa 2

1997. Zbulohet qe mutacione te nje gjeni qe prodhon proteinen alfa-sinukleine jane pergjegjese per nje forme te trashegueshme te Parkinsonit. Per ta zhvilluar semundjen mjafton te kesh nje kopje te gjenit te semure (pra nje semundje autozomike dominante). Ky mutacion gjehet vetem ne 1% te pacienteve por rendesia e kesaj gjetjeje ishte qe filluan kerkimet per te gjetur gjene te tjera qe mund te jepnin te njejten gje.

Semundja e Parkinsonit - Pjesa 1

Semundja e Parkinsonit eshte shpjeguar per here te pare ne fillim te viteve 1800 nga mjeku anglez James Parkinson qe e quajti “paralize e levizshme” , dhe sot eshte nje nder semundjet neurologjike me te perhapura.

Qendrimi i nje Pacienti me Parkinson

360

360 km/ore eshte shpejtesia e sinjaleve te sistemit nervor...

Nje Veshtrim i Pergjithshem mbi Terapine Gjenike - Pjesa 2

Por cilet jane llojet e viruseve qe perdoren ne terapine gjenike?

Nje Veshtrim i Pergjithshem mbi Terapine Gjenike - Pjesa 1

Koncepti qe fshihet pas terapine gjenike eshte relativisht i thjeshte. Nese nje semundje eshte e shkaktuar nga nje gjen i prishur, per shembull nje sekuence ADN-je qe nuk prodhon nje proteine te sakte, atehere pse mos te zevendesojme kete gjen te prishur me nje gjen qe punon ne rregull? Deri ketu duket e thjeshte si arsyetim. Por si mund te behet kjo gje?